Сэтгүүлч Ц.Эрдэнэтуяа: Хүүхдийг насаараа шаналж амьдрахаас сэргийлсэн танд баярлалаа гэх шүүгчийн үг урам хайрласан

"Охины царай нь зэвхийж, юбканых нь хормой хүртэл чичирч байсан. Тиймээс шууд л очоод хүүхдийг хоргоож байсан хүнийг түлхээд, цааш явуулсан. Эргэж хараад ажил руугаа алхаж байтал хойноос хашхирах чимээ сонсогдохтой зэрэгцээд би цохиулаад л уначихсан. Нөгөө хүүхэд хоргоогоод байсан этгээд миний хойноос хөөж ирээд, намайг зодож эхэлсэн нь тэр. Би ч туслаарай гэж байдгаараа орилсон. Эргэн тойронд байсан хүмүүсийн ачаар л эсэн мэнд мултарсан. Үсчин дотроос хүртэл үсээ дутуу янзлуулчихсан эгч хар хурдаараа гүйгээд гарч ирсэнд нь маш их баярласан" хэмээн сэтгүүлч Цогбаярын Эрдэнэтуяа ярилаа.

Тэрээр 2025 оны дөрөвдүгээр сард гудамжинд явж байсан 13 настай хүүхдийг согтуу хүн ээрч, хоргоож байхтай тааралджээ. Ингээд хүүхдийг эрсдэлд орохоос аварсан юм. Харамсалтай нь тэрээр хүүхдийг аварсныхаа "хариуд" согтуу этгээдэд зодуулж толгой, нүүр, хөл нь гэмтжээ.

Хүмүүсийн хүн чанар муудсан гэж ярьдаг ийм цаг үед огт танихгүй хүүхдэд маш том тус хүргэжээ. Энэ ярилцлагыг унших бүх хүмүүсийн өмнөөс "Баярлалаа" гэж хэлмээр байна. Тухайн өдөр яг юу болсон бэ?

Жирийн нэг ажлын өдөр. Оффис дээрээ очоод ярилцлагаа буулгана гэсэн төлөвлөгөөтэй алхаж явлаа. Гэтэл 4-р сургуулийн урд нэг согтуу гэмээр ах сурагч охиныг бугуйнаас нь айхтар чанга атгаад, савчуулаад л, тэгснээ толгойноос нь татаад өөрийнхөө духандаа ойртуулаад, "Хамт явъя!" гээд байгаа нь харагдсан бас сонсогдсон. Би эхлээд хүүхдийн аав, ах нь юм болов уу гэж бодсон л доо. Тэгээд дөхөж очоод охиноос "Энэ хүнийг таних уу?" гэхэд "Үгүй!" гэсэн. Тэр үед би юу ч бодолгүйгээр "Охиныг явуулахгүй бол цагдаа дуудна шүү" гэж хэлээд тэр хоёрын дундуур орж салгасан. Тэгээд охиныг цаашаа явахыг нь харчхаад, ажил руугаа үргэлжлүүлэн алхсан.

Гэтэл миний ардаас хашхирах чимээ дуулдаад, би гэнэтхэн л цохиулаад газар унасан. Өндийгөөд хартал нөгөө хүн чинь намайг тэнд байсан машин руу түлхээд, газар унамагц нүүр нүдгүй өшиглөж гарсан. Би чадлаараа л тусламж гуйж орилсон. Бараг таван минут орчим болох шиг болсон. Амьдралдаа ийм аймар зүйл үзээгүй учраас маш их цочирдсон. Азаар тэр хавиар явж байсан залуу, нэг хүүхэд, үсчинд сууж байсан эгч гээд хүмүүс хүрч ирсэн. Тэр согтуу хүн 55 настай хүн байсан юм билээ. Намайг тавихгүй, би ч хүч хүрэхгүй байсан. Ашгүй гэж тэнд байсан залуу нөгөө согтуу ахыг хориглож, цагдаа иртэл хамт байсан. Үгүй бол юу болох байсныг ёстой хэлж мэдэхгүй юм.

Азаар хүмүүс тусалжээ. Гэхдээ таван минут орчим цохиулна гэдэг үнэхээр айхтар явдал болсон байна. Хэр хүнд бэртсэн бэ?

Толгой хавдаад, нүүр ам, хөл зулгараад, хөлийн зөөлөн эд гэмтсэн. Тэр явдлаас хойш дуу чимээ сонсохоор л толгой өвдөөд нэг хэсэг их хэцүү байсан. Ажлаа ч хийж чадаагүй. Дараа нь ажилдаа ороод тэр зодуулсан газрынхаа тэрүүгээр явахад түгшээд, хаа нэг газраас хүн гүйж ирээд цохиод авах юм шиг санагдаад айгаад л... Одоо гэхдээ арай дээрдсэн. Ялангуяа шүүх хурлын үеэр шүүгчийн хэлсэн үг надад их тайтгарал болсон шүү.

Тухайн үйл явдлаас хойш хэр хугацааны дараа шүүх хурал болсон бэ?

Дөрөвдүгээр сард тэр хүүхдэд туслаад, тэгээд би өөрөө зодуулчихсан. Тэгээд цагдаа, прокурор, эмнэлэг, шүүх гээд явсаар наймдугаар сард энэ асуудал бүрэн шийдэгдсэн. Дөрвөн сарын дараа л шийдэгдсэн юм байна.

Миний тусалсан хүүхэд 13 настай байсан юм байна лээ. Шүүх хурлын үеэр л мэдсэн. Тэгээд намайг очихоос өмнө охиныг нэлээн удаан дагасан гэж байсан. "Аав чинь ажилтай болчихсон. Манайх руу хамт явъя. Ах нь чамайг жаргаана аа" гэх мэтээр элдэв зүйл яриад явуулахгүй байсан гэсэн. Харин тэр хүүхэд хоргоож байсан хүн 55 настай. "Гурван охинтой. Зээтэй. Надаас ийм үйлдэл гарахгүй. Найз нөхөдтэйгөө уусны дараа архинаас болж ийм зүйл боллоо" гэж шүүх хурлын үеэр хэлж байсан.

Шүүгч шийдвэрээ танилцуулахдаа хэлсэн үг нь танд урам өгсөн гэж байсан. Шүүгч юу гэж хэлсэн юм бэ?

Шүүхийн шийдвэр гарахаас өмнө шүүх хурал нэг удаа хойшлогдсон юм. Шалтгаан нь хэрэгт холбогдсон хүн нь шүүх дээр согтуу ирсэн. Шалгаад үзэхэд согтолтын зэрэг нь гурван бүхэлтэй. Тэгсэн хэрнээ өмнөх юм аа зүгээр санаад яриад байсан. Үүнээс тэр хүнийг архины хамааралтай гэж шүүгч дүгнэсэн байх. Тухайн хүний үйлдсэн гэмт хэрэгт хуулиар торгох, зорчих эрхийг хязгаарлах, албадан хөдөлмөр эрхлүүлэх арга хэмжээ авахаар тусгасан байдаг юм байна лээ. Прокурор тэр хүний насыг нь харгалзан үзээд зорчих эрхийг нь хязгаарлах ял оноохыг шүүгчид санал болгосон байсан. Гэхдээ шүүгч "Зорчих эрх хязгаарлах ял оноосноор тодорхой нэг дүүргээс л гарахгүй байна. Гэхдээ тэр дүүрэгтээ архиа уусаар л байна. Тэгэхээр энэ нь шийтгэл болж чадахгүй. Тиймээс албадан хөдөлмөр эрхлүүлнэ. Ингэснээр гэм буруугаа ойлгоно" гэж хэлсэн нь зөв санагдсан шүү.

Миний хувьд дөрвөн сард тухайн явдлаас хойш 13 хоног хэвтрийн дэглэм сахисан. Хагас сар гэртээ эмчлүүлсэн. Дахиад нэг сар ажлаа хийхэд хүндрэлтэй байсан. Би чинь уг нь хүнд л тус болсон болохоос буруу зүйл хийгээгүй шүү дээ. Гэтэл ингээд өвдөж, зовоод байж байгаа юм чинь дахиж л бусдад туслахгүй, хүний асуудалд оролцохгүй гэж тухайн үедээ бодсон л доо. Гэтэл шүүгч шийдвэрээ танилцуулахдаа надад хандаад талархал илэрхийлсэн. Шүүгч хэлэхдээ "Хохирогч та 13 настай хүүхдийг нулимсан дунд, шаналал дунд амьдрахгүй байхад нь тусалж чадсан байна. Хэрэгт холбогдсон этгээдийг ч хүчирхийлэл үйлдээд багадаа 12 жил бүр асуудал хүндэрсэн бол бүх насаараа шоронд хоригдох ял сонсохоос "аварсан" байна. Иргэний үүргээ биелүүлсэнд баярлалаа" гэсэн. Тэр үед шууд нөгөө зодуулсан, бие өвдсөнөө мартаад "Хөөх би чинь ёстой гоё зүйл хийсэн байна. Зөв л зүйл хийсэн юм байна" гэж сэтгэл тайвширсан. Одоо бол өөртөө аюулгүй байдлаар бусдад туслах нь чухал гэдгийг маш сайн ойлгож авсан гэх үү дээ. Бусдад туслах сэтгэл, итгэлээ бол алдаагүй ээ.

Сурагчийн ар гэрээс тантай холбогдсон уу?

Холбогдоогүй. Би бол хүүхэд тэр болсон муухай зүйлийг мартаад сайхан амьдраасай л гэж бодсон доо.

Сар гаруйн хугацаанд эмчлүүлсэн төлбөрөө нөхөн төлүүлж чадсан уу?

Эмчилгээний төлбөрөө баримт аваагүй гэх шалтгаанаар гаргуулж чадаагүй. Харин сэтгэл зүйч нарт үзүүлж, сэтгэл санааны нөхөн төлбөр авах боломжтой болсон. Гэхдээ одоогоор тэр талаар мэдээлэл ирээгүй байгаа. Хэсэг хугацааны дараа айж, түгшээд байгаа минь зүгээр болно л гэж тэр үед зөвлөсөн.

Энэ бүх болж өнгөрсөн зүйлийн хойно бусдад хандан хэлэхийг хүсэж буй зүйл байна уу?

Таны жижигхэн үйлдэл хэн нэгний ирээдүй аюулгүй байх боломжийг олгодог юм байна шүү. Хөндлөнгөөс бичлэг хийх нь тусалж байгаа хэрэг биш шүү гэж хэлмээр байна.